SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO
Festiwal Kultury Lasowiackiej oficjalnie rozpoczęty!
- Anna Magda
Autor tekstu: Monika Konopka
Biuro Prasowe UMWP
Autorzy zdjęć: Tadeusz Poźniak, Monika Konopka
Za nami oficjalne otwarcie Festiwalu Kultury Lasowiackiej. Zainaugurowały go dwa wydarzenia – msza lasowiacka w Porębach Dymarskich oraz wydarzenia w Kolbuszowej, w tamtejszym Muzeum Kultury Ludowej, gdzie odbyły się warsztaty, degustacje, występy zespołów, pokazy rzemiosł oraz obrzędów. Jednym słowem, w pierwszy festiwalowy dzień, było barwnie, smacznie i niezwykle radośnie! I tak będzie przez cały lipiec w różnych miejscowościach Podkarpacia.
Otwarcie festiwalu w kolbuszowskim skansenie poprzedziła msza św. w kościele parafialnym pw. św. Stanisława i św. Wojciecha w Porębach Dymarskich. Na mszę zaproszeni goście przyjechali w przepięknych dorożkach przy dźwiękach Kapeli Ludowej Widelanie. Po nabożeństwie, któremu przewodniczył ks. bp Jan Wątroba – ordynariusz diecezji rzeszowskiej, na gości czekał lasowiacki odpust z kramami, na których można było znaleźć m.in. dewocjonalia, miody, zioła, owoce oraz tradycyjne lasowiackie potrawy.
Kolejnym elementem pierwszego dnia festiwalu były wydarzenia w Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. Wśród atrakcji przygotowanych z okazji inauguracji festiwalu, znalazły się między innymi: pokazy filmów związanych z folklorem Lasowiaków oraz obchodami święta Matki Boskiej Jagodnej, warsztaty: kulinarne, pszczelarskie, taneczne, muzyczne, bibułkarskie, koncerty kapel ludowych, a także kiermasz. Goście festiwalu mogli też obejrzeć fragment widowiska – „Zbieranie na wianek, w wykonaniu zespołu „Chamełka” oraz popatrzeć na tańce lasowiackie w wykonaniu zespołu „Wolanie” z Woli Raniżowskiej.
Galeria zdjęć:
Festiwal oficjalnie otworzyli na scenie w kolbuszowskim skansenie marszałek Władysław Ortyl oraz wicemarszałek Ewa Draus. Marszałek Ortyl odczytał list od premiera RP Mateusza Morawieckiego:
W dzisiejszych czasach, niosących zacieranie się indywidualnego charakteru wielu grup etnicznych i narodowych, szczególnie ważna, wręcz nieoceniona jest rola strażników lokalnych tradycji. Rola ludzi, którzy nie tylko pieczołowicie przechowują wiedzę o obyczajach swoich przodków, ale sprawiają, że ożywiają one w tradycyjnej pieśni, opowieści, stroju – napisał premier Mateusz Morawiecki.
Na pewno nie zabraknie atrakcji, na pewno nie zabraknie ciekawych rzeczy. Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do organizacji festiwalu, bo oczywiście samorząd województwa jest organizatorem, ale też bez lokalnych samorządów, bez wsparcia różnych instytucji, aż wreszcie bez ludzi, którzy kochają kulturę lasowiacką, którzy ją pielęgnują, tego festiwalu by nie było – mówił marszałek Ortyl.
Wicemarszałek Ewa Draus powitała festiwalowych gości w iście lasowiackim stylu:
Witojta wszystkie razem. Takom rada, żeśta nas zaszczyciły i dzisiaj przyszły, tu między nasze chałupy. Same godne gosdpoynie i gospodorze tu przyszły i to ja żem przydyrdała, żeby wszytskich przywitać! I powiem wom, ja se Lasowiaczka i łokropnie bym chciała, żeby wszystkie widziały, jakie są Lasowiaki – witała lasowiacką gwarą przybyłych gości wicemarszałek Ewa Draus.
Wśród uczestników wydarzenia byli podkarpaccy parlamentarzyści, w imieniu których głos zabrał poseł Zbigniew Chmielowiec. Poseł Chmielowiec odczytał list od Marszałek Sejmu RP Elżbiety Witek, skierowany do uczestników wydarzenia:
Dziękuję za kultywowanie folklorystycznego dziedzictwa, jak również za ocalenie od zapomnienia spuścizny minionych pokoleń. Dzięki Państwa zaangażowaniu i determinacji wiele osób zaczęło poszukiwać swoich korzeni. Przyjmijcie życzenia wszelkiej pomyślności oraz udanej realizacji projektów służących ochronie kulturowego dziedzictwa – napisała w liście marszałek Elżbieta Witek.
Do uczestników festiwalu zwrócił się również między innymi wicewojewoda Radosław Wiatr:
Trzeci Festiwal Kultury Lasowiackiej to uczta dla oka, uczta dla ucha ale też i uczta dla podniebienia. Dzięki takim ludziom, pasjonatom, możemy się dzisiaj spotkać i możemy podziwiać kulturę, która przetrwała przez dziesiątki lat – mówił wicewojewoda Radosław Wiatr.
W otwarciu festiwalu wzięli również udział samorządowcy, przedstawiciele instytucji, stowarzyszeń, a przede wszystkim mieszkańcy Podkarpacia. Ważnym elementem wydarzenia, było uhonorowanie przez Samorząd Województwa Podkarpackiego osób zasłużonych dla propagowania kultury lasowiackiej i kultywowania tradycji. Listy gratulacyjne wręczyli wspólnie marszałek Władysław Ortyl i wicemarszałek Ewa Draus, a wśród nagrodzonych osób znaleźli się:
Wiktor Szwanenfeld – ur. 1934 r., najstarszy plecionkarz z korzenia sosny z okolic Kolbuszowej, jeden z ostatnich mistrzów tego rzemiosła, aktywny twórca. Henryk Marszał – 1937 r., skrzypek, prymista kapeli ludowej „Przewrotniacy” z Przewrotnego, laureat nagrody im. Oskara Kolberga, ostatni aktywny lasowiacki muzykant urodzony przed drugą wojną światową. Janina Olszowy – ur. 1943 r., wybitna znawczyni kuchni tradycyjnej, uczestniczka badań terenowych prowadzonych przez R. Reinfussa w latach 60. XX w. Emilia Adamczyk – ur. 1949 r., animatorka i długoletnia kierowniczka Zespołu Obrzędowego „Mazurzanie” z Mazurów. Zasłużona informatorka w czasie licznych badań terenowych, posługująca się bardzo dobrze gwarą lasowiacką. Zofia Wydro – ur. 1950 r., pieśniarka ludowa, gawędziarka, członkini Zespołu Ludowego „Lasowiaczki” z Baranowa Sandomierskiego. Elżbieta Czachor – ur. 1960 r., kierowniczka Zespołu Obrzędowego „Górniacy” z Kolbuszowej Górnej, twórczyni ludowa specjalizująca się w malowaniu makatek i plastyce obrzędowej, gawędziarka. Andrzej Plizga – ur. 1961 r., twórca ludowy, garncarz, wytwórca tradycyjnej ceramiki użytkowej z Medyni Głogowskiej.
Trzecia edycja festiwalu w liczbach przedstawia się następująco: to 13 wydarzeń festiwalowych w 12 miejscowościach regionu, 14 operatorów, którzy włączyli się w organizację różnego rodzaju przedsięwzięć, 5 wakacyjnych weekendów, podczas których będzie można wziąć udział w różnego rodzaju wydarzeniach,2 festiwalowe konkursy – a wszystko to będzie się rozgrywać pomiędzy 2 a 30 lipca w północnej części województwa podkarpackiego.
Organizatorem Festiwalu Kultury Lasowiackiej jest Województwo Podkarpackie. W tym rokuwe współpracę włączyło się 12 operatorów gminnych: Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Baranowie Sandomierskim, Samorządowy Ośrodek Kultury w Cmolasie, Gminny Ośrodek Kultury w Gorzycach, Ośrodek Kultury w Grodzisku Dolnym, Muzeum Ziemi Leżajskiej w Leżajsku, Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej, Ośrodek Garncarski MEDYNIA w Medyni Głogowskiej, Samorządowy Ośrodek Kultury w Nowej Dębie, Miejski Ośrodek Kultury w Rudniku nad Sanem, Miejski Dom Kultury w Stalowej Woli, Tarnobrzeski Dom Kultury w Tarnobrzegu i Gminne Centrum Kultury w Ulanowie, a także dwie wojewódzkie instytucje kultury: Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej oraz Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie.
Festiwal w swojej trzeciej odsłonie w pierwszym miesiącu wakacji zawita do dwunastu miejscowości województwa podkarpackiego. Będą to: Poręby Dymarskie, Kolbuszowa, Gorzyce, Leżajsk, Tarnobrzeg, Ulanów, Grodzisko Dolne, Nowa Dęba, Baranów Sandomierski, Rudnik nad Sanem, Medynia Głogowska i Stalowa Wola.
Festiwal Kultury Lasowiackiej to przedsięwzięcie unikalne w swoim charakterze pod wieloma względami. Jego celem jest popularyzacja i promocja dziedzictwa kultury materialnej i niematerialnej grupy etnograficznej Lasowiaków, którą w sposób najbardziej zauważalny dotknęła unifikacja kulturowa. Kultywowanie tradycji lasowiackich ocalało w bardzo ograniczonym zakresie i wymaga solidnego wsparcia tak merytorycznego, jak też promocyjnego – tłumaczy Robert Godek, dyrektor Departamentu Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego UMWP.
Jednym z narzędzi przywracania istotnego znaczenia kulturzelasowiackiej w przestrzeni kulturowej Podkarpacia jest właśnie ten festiwal. Jest on swoistym nośnikiem powrotu do korzeni, ale także motywacją do szukania inspiracji w tej tradycji, do realizacji potrzeb i oczekiwań współczesnego człowieka – dodaje dyrektor Robert Godek.
Nowością tegorocznej edycji Festiwalu jest organizacja dwóch przeglądów o randze festiwalowej: I Przegląd Pieśni Lasowiackich w Grodzisku Dolnym oraz I Konkurs Lasowiackiego Tańca Tradycyjnego w Nowej Dębie. Prezentacje konkursowe oceni profesjonalne jury i przyzna pierwsze nagrody festiwalowe. Na wszystkie wydarzenia festiwalowe wstęp jest bezpłatny i wszędzie czekają na uczestników niespodzianki i liczne atrakcje plenerowe.
Nad III Festiwalem Kultury Lasowiackiej 2023 patronat honorowy objął Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Patronat medialny sprawują natomiast: TVP Kultura, TVP3 Rzeszów, Polskie Radio Rzeszów, Radio Leliwa, Gazeta Codzienna Nowiny, Nowiny24 oraz portal KulturaLudowa.pl
Festiwal Kultury Lasowiackiej po raz pierwszy odbył się w 2021 r., wpisując się w nowe działania Samorządu Województwa Podkarpackiego związane z ochroną i popularyzacją kultury lasowiackiej, jako ważnego elementu dziedzictwa i tożsamości regionu. Jego kontynuacja oparta jest na aktywności lokalnych podmiotów, które na co dzień podejmują szereg działań i inicjują przedsięwzięcia wychodzące naprzeciw potrzebie ocalenia i promowania dziedzictwa kulturowego Lasowiaków. Koordynatorem festiwalowych działań jest Departament Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego UMWP.
Galeria zdjęć:
