Samorząd Województwa Podkarpackiego

 W dniu 10 lutego 2020 r. została podpisana umowa pomiędzy Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej a Województwem Podkarpackim na realizację Zadania polegającego na wzmacnianiu zdolności gmin do programowania i wdrażania działań rewitalizacji.

Głównym celem realizacji Zadania było wzmocnienie zdolności jednostek samorządu terytorialnego do programowania i wdrażania działań rewitalizacyjnych zwłaszcza w zakresie dostępności w rewitalizacji, zarządzania, włączenia społecznego, wykorzystania narzędzi ustawowych oraz wypracowanie i wdrożenie systemu monitorowania rewitalizacji w gminach i na poziomie regionów. Dodatkowym celem było wsparcie funkcjonowania Zespołu ds. rewitalizacji działającego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego, który zapewniał doradztwo i wsparcie dla gmin w zakresie prowadzenia działań rewitalizacyjnych. Wsparcie dla gmin miało charakter bezpłatny.

Okres realizacji:  1 styczeń 2020 r. – 30 czerwca 2022 r.

Całkowita wartość: 710 547,66 PLN

Dofinansowanie z Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020 i Budżetu Państwa: 639 492,89 PLN

Działania zrealizowane w ramach Zadania:

1)  Funkcjonowanie Zespołu ds. rewitalizacji

W ramach realizacji Zadania członkowie Zespołu ds. rewitalizacji odpowiadali m.in. za prawidłową realizację działań skierowanych do gmin województwa podkarpackiego, a także sami podnosili swoje kompetencje uczestnicząc w szkoleniach i wyjazdach studyjnych. Zespół ds. rewitalizacji funkcjonuje w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego od 28 grudnia 2015 r. W skład zespołu wchodzą pracownicy:

• Urzędu Marszałkowskiego,
• Wojewódzkiego Urzędu Pracy,
• Podkarpackiego Biura Planowania Przestrzennego (do 30.06.2022 r., obecnie pracownicy Urzędu Marszałkowskiego),
• Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej.

2)  Badanie biegłego rewidenta

W ramach działania biegły rewident  dokonał weryfikacji i zatwierdzenia sprawozdań z realizacji Zadania na potrzeby rozliczenia transz dotacji celowej z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej (łącznie zatwierdził 4 sprawozdania).

3)  Spotkania edukacyjne dla gmin

W ramach działania przeprowadzono spotkania edukacyjne dla przedstawicieli gmin oraz członków Komitetów Rewitalizacji lub innych podmiotów zaangażowanych w koordynację programu rewitalizacji danej gminy województwa podkarpackiego, w zakresie: 

Dostępności w rewitalizacji – celem spotkania było wzmocnienie zdolności samorządów do uwzględniania problematyki dostępności, zarówno w programowaniu strategicznym (w tym w strategach rozwoju, programach rewitalizacji), planowaniu przestrzennym, jak i w realizacji projektów (w tym rewitalizacyjnych).

Spotkania edukacyjne realizowane były w dwóch formach, tj.:

• szkolenie jednodniowe (on-line) dla 9 grup, wzięło w nich udział 156 osób, w tym 134 przedstawicieli gmin z 83 gmin,
• warsztat jednodniowy (stacjonarne) dla 4 grup, wzięło w nich udział 56 osób, w tym 46 przedstawicieli gmin z 27 gmin. Warsztaty obyły się w 4 miejscowościach: Rzeszów, Krosno, Tarnobrzeg, Przemyśl).

Zarządzania rewitalizacją i włączenia społeczności lokalnej we wdrażanie programów rewitalizacji – celem spotkania było wzmocnienie kompetencji samorządów w zakresie uspołeczniania procesu rewitalizacji, poprzez m.in. tworzenie mechanizmów partycypacji społecznej (integracji i aktywizacji społeczności lokalnej) w kształtowaniu przestrzeni publicznej, zainteresowanie gmin potencjałem działań rewitalizacyjnych, większe zaangażowanie zewnętrznych źródeł finansowania w realizację programów rewitalizacji.

Spotkania edukacyjne realizowane były w dwóch formach, tj. warsztatów o wizyt studyjnych:

• warsztaty dwudniowe (on-line) dla 9 grup, wzięło w nich udział 167 osób, w tym 147 przedstawicieli gmin z 83 gmin,
• wizyta studyjna dla gmin miejskich (stacjonarna) dla 1 grupy, wzięło w niej udział 34 osoby, w tym 24 przedstawicieli gmin z 16 gmin,
• wizyta studyjna dla gmin wiejskich (stacjonarna) dla 1 grupy, wzięło w niej udział 40 osób, w tym 31 przedstawicieli gmin z 18 gmin.

Wykorzystania narzędzi wynikających z ustawy o rewitalizacji – celem spotkania było podniesienie świadomości samorządów i wzmocnienie zdolności gmin do stosowania ustawowych narzędzi rewitalizacyjnych (gminny program rewitalizacji, Komitet Rewitalizacji, Specjalna Strefa Rewitalizacji, miejscowy plan rewitalizacji).

Spotkania edukacyjne realizowane były w dwóch formach, tj.:

• szkolenie jednodniowe (on-line) dla 9 grup, wzięło w nich udział 166 osób, w tym 151 przedstawicieli gmin z 75 gmin,
• konferencja jednodniowa (stacjonarna) dla 1 grupy, wzięło w niej udział 72 osoby, w tym 46 przedstawicieli gmin z 29 gmin.

Monitoringu i ewaluacji działań rewitalizacyjnych – celem spotkania było wzmocnienie zdolności gmin do tworzenia efektywnych systemów monitorowania rozwoju na poziomie gminnym i uwzględniających ich zróżnicowanie wewnętrzne, w tym monitorowania i ewaluacji programów rewitalizacji.

Spotkania edukacyjne realizowane były w dwóch formach, tj.:

• szkolenie jednodniowe (on-line) dla 9 grup, wzięło w nich udział 159 osób, w tym 140 przedstawicieli gmin z 74 gmin,
• seminarium jednodniowa (stacjonarna) dla 1 grupy, wzięło w niej udział 60 osób, w tym 49 przedstawicieli gmin z 29 gmin.

Rozwój terenów zielonych w rewitalizacji - celem spotkania było podniesienie wiedzy samorządów lokalnych w zakresie rozwoju terenów zielonych w rewitalizacji poprzez uwzględnienie elementów przestrzeni rewitalizowanej w kontekście zrównoważonego rozwoju, elementów komponowania zieleni w rewitalizacji przestrzeni publicznej oraz środowiskowych aspektów rewitalizacji.

Spotkania edukacyjne realizowane były w jednej formie, tj.:

• seminarium dwudniowe (on-line) dla 9 grup, wzięło w nich udział 154 osoby, w tym 132 przedstawicieli gmin z 69 gmin.

Łącznie odbyło się 44 spotkania edukacyjne, w których udział wzięli przedstawiciele 100 gmin z województwa podkarpackiego.

4)  Działania upowszechniające i promocyjne

W ramach działania Instytut Miast i Regionów opracował artykuły dot. rewitalizacji. Łącznie opracowano 8 artykułów z zakresu:

• Włączenia społeczności lokalnej we wdrażanie programów rewitalizacji,
• Zarządzania rewitalizacją,
• Dostępności w rewitalizacji,
• Aktualizacji programów rewitalizacji
• Rola działań w małej skali w procesie rewitalizacji,
• Rola zieleni w procesie rewitalizacji,
• Znaczenie delimitacji obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji jako kluczowego elementu procesu rewitalizacji,
• Praktyczne aspekty przygotowania i uchwalenia Gminnego Programu Rewitalizacji – przejście z LPR na GPR.

W tematyce artykułów podawane były przykłady  związane z rewitalizacją z terenu województwa podkarpackiego na stronie internetowej Województwa Podkarpackiego.

Na zakończenie realizacji Zadania odbyło się spotkanie pn. Rewitalizacja w perspektywie 2021 - 2027 podsumowujące realizację Zadania. W spotkaniu wzięło udział 79 osób, w tym  przedstawiciele z 30 gmin (47 osób).

5)  Wsparcie doradcze dla gmin z terenu województwa

Wsparcie doradcze dotyczyło szerokiego spektrum zagadnień dotyczących rewitalizacji oraz dostępności w rewitalizacji. Skierowane było do gmin województwa podkarpackiego. Doradztwo świadczone było przez zaangażowanych w tym celu ekspertów zewnętrznych, a także przez Zespół ds. rewitalizacji poprzez zapewnienie indywidualnego wsparcia dla gmin z terenu województwa. Doradztwo realizowane było w dwóch formach bezpośredniej i pośredniej. Łącznie zrealizowano 51 godzin doradztwa dla 22 gmin, w tym 23 godziny w formie pośredniej i 28 godzin w formie bezpośredniej.

6)  System monitorowania rewitalizacji

W ramach działania przygotowano i wdrażano podportal Rewitalizacja z wykorzystaniem Podkarpackiego Systemu Informacji Przestrzennej.

W ramach podportalu Rewitalizacja prezentowane są dane z 84 programów rewitalizacji wpisanych do Wykazu programów rewitalizacji gmin województwa podkarpackiego stanowiący element regionalnego systemu monitorowania procesu rewitalizacji na terenie województwa podkarpackiego.  W ramach podportalu zostały przetworzone i wprowadzone także dane przestrzenne i opisowe pochodzące z obszarów rewitalizacji 25 gmin województwa podkarpackiego wybranych do udziału w pilotażu. Podportal będzie uzupełniany o dane o kolejnych obszarach rewitalizacji, aktualizacjach czy też po upływie terminów programów, aby zapewnić jak najszerszy zakres informacji w ramach podportalu.  

Ponadto, prowadzono regionalny serwis internetowy poświęcony rewitalizacji.

Na stronie Samorządu Województwa Podkarpackiego utworzono zakładkę dotyczącą rewitalizacji, gdzie publikowano m.in. materiały popularyzujące i promujące działania rewitalizacyjne, w tym newslettery dot. rewitalizacji, informacje o realizacji Zadania, spotkaniach edukacyjnych, artykułach promocyjnych w zakresie rewitalizacji oraz prowadzony jest Wykaz programów rewitalizacji województwa podkarpackiego.