Samorząd Województwa Podkarpackiego

 Autor tekstu i zdjęć: Krzysztof Witek
 Biuro prasowe UMWP

Na Podkarpaciu obchody 42. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, rozpoczęła msza święta w intencji Ojczyzny, ofiar stanu wojennego i represjonowanych, która odbyła się w rzeszowskiej Farze. Po nabożeństwie pod krzyżem misyjnym złożono wieńce i kwiaty oraz zapalono znicze. Organizatorem obchodów rocznicowych był Region Rzeszowski NSZZ „Solidarność”. W uroczystościach udział wziął marszałek województwa Władysław Ortyl.

Uczestnikami uroczystości byli m.in. Poseł na Sejm RP Ewa Leniart, Dyrektor Generalny Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego Marcin Zaborniak, działacze NSZZ ,,Solidarność” Regionu Rzeszowskiego wraz z przewodniczącym Romanem Jakimem, samorządowcy, przedstawiciele jednostek oświatowych.

W niedzielę, 13 grudnia 1981 roku, gen. Wojciech Jaruzelski w telewizyjnych wystąpieniu poinformował o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu, na mocy dekretu Rady Państwa,  stanu wojennego na terenie całego kraju.

Władze wydały szereg rozporządzeń i zarządzeń ograniczających na czas jego trwania prawa i wolności obywatelskie. Siłowo zdławiono niezależny ruch społeczny, który powstał w sierpniu 1980 r., a następnie pod postacią Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” przyciągał coraz szersze kręgi społeczeństwa oczekujące zmian w sposobie sprawowania władzy oraz w stosunku rządzących do obywateli. W trakcie trwania stanu wojennego osoby związane z opozycją mogły zostać internowane na podstawie decyzji komendantów wojewódzkich Milicji Obywatelskiej. Internowano ok. 10 tys. osób. Zakazano zwoływania i odbywania zgromadzeń, pochodów i manifestacji, a także imprez artystycznych, rozrywkowych i sportowych bez zezwolenia władz. Zawieszono prawo pracowników do strajków i akcji protestacyjnych. Zaostrzono cenzurę, zakazując rozpowszechniania wydawnictw, publikacji i informacji, publicznego wykonywania utworów artystycznych oraz użytkowania urządzeń poligraficznych bez zgody władz.

Liczbę wszystkich ofiar śmiertelnych stanu wojennego szacuje się na ok. 50 osób, jednak jego koszty społeczne miały szerszy zasięg. Zaliczyć do nich należy różnego rodzaju represje, jak zwolnienia z pracy, często z połączone z zakazem wykonywania zawodu, zmuszanie do opuszczenia kraju. Pogłębił się kryzys gospodarczy, przejawiający się m.in. trudnościami z zaopatrzeniem w artykuły codziennego użytku. Stan wojenny zawieszono z końcem 1982 r., a formalnie zniesiony został 22 lipca 1983 roku.

Galeria zdjęć: