Samorząd Województwa Podkarpackiego

Jakie konsekwencje dla systemu transportowego spowodowała wojna w Ukrainie? Przed jakimi wyzwaniami stoi teraz Ukraina i Europa? Jaką rolę do odegrania mają kobiety we współczesnej Europie? – To tylko niektóre z tematów drugiego dnia konferencji „Europa Karpat”, która przed dwa dni odbywała się w Krasiczynie na Podkarpaciu. W wydarzeniu wziął udział wicemarszałek Piotr Pilch.

Pierwszy panel, który moderował europoseł Bogdan Rzońca, dotyczył kwestii transportowych, tego jak wojna wpłynęła na postrzeganie priorytetów transportowych, jak wygląda współpraca w zakresie transportu pomiędzy Ukrainą a sąsiadującymi z nią krajami. W debacie wzięli udział ministrowie resortów transportu m.in. z Polski, Ukrainy, Słowacji, Czech.

Andrzej Adamczyk – minister infrastruktury podkreślał, że wybuch wojny sprawił, iż zmieniła się przede wszystkim komunikacja i szybkość podejmowania decyzji na poziomie ministerstw:

Dzisiaj z ministrami Czech, Słowacji, Litwy, Ukrainy jesteśmy w stanie w ciągu jednego, dwóch dni ustalić coś, co wcześniej wymagało wielomiesięcznych, a nawet kilkuletnich ustaleń – mówił minister Adamczyk. 

Andrzej Adamczyk podkreślał też, że dzisiaj wszyscy widzą, jak potrzebny był projekt drogi Via Carpatia, gdyż ten korytarz stał się podstawowym elementem obronności państw tworzących UE. Mówił też o tym, że jego resort już przed wybuchem wojny przygotowywał szlaki komunikacyjne na nowe wyzwania związane z transportem uchodźców czy dostawami pomocy humanitarnej.

Od wybuchu wojny odprawiliśmy 4 tys. pociągów osobowych z granicy. Nie bylibyśmy tego w stanie zrobić sami. Otrzymaliśmy pomoc taborową z Czech, Niemiec – mówił minister Adamczyk.

Vasyl Shurakov – ukraiński wiceminister infrastruktury, który przyjechał do Krasiczyna, podał, że straty w ukraińskiej infrastrukturze szacowane są na 92 mld dolarów. Jego kraj stracił 291 mostów a 20 dworców przestało funkcjonować. Swoją funkcję przestały także pełnić ukraińskie porty.

Václav Bernard wiceminister transportu Czech podkreślał podczas debaty, że teraz współpraca i wspólne stanowiska krajów unijnych są ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Mówił także o działaniach, jakie wprowadzone zostały w Czechach po wybuchu wojny, czyli między innymi o bezpłatnych przejazdach autostradami dla Ukraińców oraz dla transportów humanitarnych.

Republika Czeska wprowadziła wiele rozwiązań, które mają pomóc Ukrainie – zapewnił Václav Bernard.

W debacie wziął udział online minister infrastruktury Ukrainy - Oleksandr Kubrakov, który mówił o tym, że wojna zmieniła formy współpracy pomiędzy resortami Polski i Ukrainy, zniosła w dużej części dotychczasowe formalne kanały komunikacji przenosząc je często na płaszczyznę internetowych komunikatorów. Minister Kubrakov dziękował Polsce za pomoc i wsparcie dla ukraińskich uchodźców, za organizację transportu z pomocą wojskową i humanitarną. Szczególne podziękowania skierował w tej kwestii dla Rzeszowa, który stał się wielkim hubem przeładunkowym dla Ukrainy.

Dwa tygodnie przed rozpoczęciem wojny rozwiązaliśmy wszystkie ważne, duże tematy i projekty między naszymi krajami, takie jak rozbudowa przejść, autostrady w stronę Ukrainy. I jak rozpoczęła się wojna, mieliśmy bardzo przyjacielskie, partnerskie relacje, reagowaliśmy szybko, zmieniały się dotychczasowe reguły kontaktów – mówił minister infrastruktury Ukrainy, dziękując wszystkim Polakom za okazaną pomoc.

Równie ważny był drugi panel poświęcony już konkretnie wojnie w Ukrainie. Wśród gości znalazł się Ryszard Terlecki – wicemarszałek sejmu, który mówił między innymi o wejściu Ukrainy do Unii Europejskiej, podkreślając, że nie wszystkie kraje wspólnoty widzą, że ten temat jest bardzo pilny. Drugą kwestia na jaką zwrócił uwagę to sprawa gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy w kontekście funkcjonowania paktu NATO.

Ołena Kondratiuk – wiceprzewodnicząca parlamentu ukraińskiego obecna w Krasiczynie mówiła m.in. o relacjach ukraińsko-polskich, które zostały przeniesione na inny poziom:

Polska otworzyła nam wszystkie granice, dała schronienie, wzięła na siebie odpowiedzialność, wydatki z budżetu na rzecz naszych obywateli. Jest to bardzo duża troska nie tylko ze strony organów państwa, samorządów czy organizacji, ale także ze strony zwykłych Polaków – mówiła Ołena Kondratiuk.

Potrzeba kształcenia już teraz przyszłych kadr nowego, ukraińskiego państwa – to z kolei główny temat panelu poświęconego edukacji, rozwojowi karpackich uniwersytetów. Wzięli w nim udział przedstawiciele uniwersytetów skupionych w Collegium Carpathicum, ale także spoza tego grona. W debacie uczestniczył także prezydent Przemyśla – Wojciech Bakun, który powiedział:

Musimy myśleć o procesie edukacyjnym po zakończeniu wojny. Trzeba rozwijać to myślenie proeuropejskie. To jest najważniejsze zadanie – uczyć Ukraińców, zwłaszcza tych ze wschodu kraju myślenia proeuropejskiego, kultury demokracji. Wszyscy powinniśmy się uczyć kultury demokracji, ale przede wszystkim tej kultury powinny się uczyć przyszłe kadry ukraińskiego państwa.

Podczas tego panelu padła propozycja powołania w Przemyślu Uniwersytetu Karpackiego – międzynarodowej szkoły wyższej.

Po południu uczestnicy spotkania rozmawiali między innymi o środkach europejskich na rzecz rozwoju w Europie Środkowej, a także o przemianach ustrojowych w Ukrainie. Przedstawiciele ukraińskiego rządu oraz samorządu mówili o zmianach administracyjnych, o zwiększonej autonomii ukraińskich samorządów, rozwoju samorządności po wojnie oraz wybranym modelu podziału administracyjnego.

Małgorzata Jarosińska-Jedynak – sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej mówiła o polskich doświadczeniach w wydatkowaniu unijnych funduszy, podkreślając, że pierwsza perspektywa nie była łatwa i potrzeba było wiele wysiłków, aby całość przyznanych przez UE środków wykorzystać. Minister Jarosińska podkreślała, że fundusze dostępne na wspólne projekty dla Polski i Ukrainy powinny być wykorzystane do tworzenia strategicznej infrastruktury komunikacyjnej, zdrowotnej, edukacyjnej.

Nasze zabiegi o to, aby Strategia Karpacka, nad którą od wielu lat pracujemy, stała się strategia makroregionalną, są intensywne, bo pozwolą nam szeroko sięgać po środki unijne na różne działania – mówiła Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

W panelu Kobiety Karpat – o roli kobiet we współczesnej Europie rozmawiały wyłącznie panie. Debatę moderowała Nelly Rokita. Wśród uczestniczek była m.in. Ołena Kopanchuk, deputowana Rady Najwyższej Ukrainy, która mówiła o toczącej się wojnie:

Chcieliśmy żyć w wolnym kraju. Teraz bronimy cały świat demokratyczny, udowadniamy, że Ukraina jest samowystarczalnym państwem, które ma prawo do suwerenności, do narodowości, do tego żeby żyć w przyjaźni z innymi krajami.

Ołena Kopanchuk mówiła też o oczekiwaniach ukraińskich kobiet, wśród których jest przede wszystkim to, aby ich dzieci mogły żyć w wolnym, bezpiecznym państwie, aby miały równe szanse na rozwój.

O wojnie widzianej z perspektywy polskich kobiet niosących pomoc Ukrainkom mówiła między innymi poseł Teresa Pamuła:

Mamy bardzo wiele historii ukazujących pomoc niesioną ukraińskim kobietom i ich dzieciom, i z tymi historiami musimy wyjść do świata, pokazać je wszystkim, bo o wojnie ciągle musimy mówić, nie możemy się do nie przyzwyczaić – mówiła poseł Teresa Pamuła 

Ostatni panel poświęcony był transformacji i odbudowie Ukrainy.

Te rozmowy, debaty w ramach konferencji Europa Karpat są niezwykle ważne dla nas samorządowców. Możemy uzyskać podczas nich nie tylko informacje potrzebne do funkcjonowania samorządów, planowania inwestycji, ale także spojrzeć szerzej na wydarzenia na świecie. Teraz najważniejszym tematem  jest oczywiście wojna w Ukrainie, która determinuje nasze funkcjonowanie, nasze działania, wpływa na nasz budżet i podejmowane decyzje. Cieszę się, że mogliśmy wysłuchać wielu wybitnych autorytetów z różnych państw, poznać potrzeby partnerów z Ukrainy, usłyszeć, jakie wspólne wyzwania nas czekają – mówi podsumowując konferencję  „Europa Karpat” wicemarszałek Piotr Pilch.

Przy okazji konferencji Europa Karpat wicemarszałek Piotr Pilch złożył kwiaty pod Dębem Sapiehy w związku ze 155. rocznicą urodzin księcia kardynała Adama Sapiehy, uznawanego za jedną z najważniejszych postaci Kościoła katolickiego w Polsce

Galeria zdjęć:

Autor tekstu: Monika Konopka

Biuro Prasowe UMWP 

Zdjecia: Facebook/Piotr Pilch, YouTube Sejm RP