Samorząd Województwa Podkarpackiego

Mówiąc o środowisku, przyrodzie i potrzebie ich ochrony najczęściej odwołujemy się przede wszystkim do poszczególnych gatunków zwierząt, roślin i siedlisk chronionych oraz skomplikowanych zależności między organizmami, używając przy tym pojęć takich jak ekosystem, bioróżnorodność lub sieć troficzna, które nie dla wszystkich są zrozumiałe. Tymczasem wszyscy jesteśmy użytkownikami przyrody i korzystamy z dostarczanych przez nią dóbr i usług.

Usługi ekosystemów to korzyści, których środowisko dostarcza społeczeństwu i gospodarce. Usługi te mają konkretną, wymierną, dającą się obliczyć wartość ekonomiczną. Jeśli dopuścimy do degradacji środowiska, stracimy możliwość korzystania z jego usług, a w efekcie pogorszy się jakość naszego życia.

Elementem miejskiej przyrody, na przykładzie, którego można te zależności szczególnie dobrze zaobserwować są drzewa w miastach. Dostarczają one mieszkańcom wielu różnych usług a najbardziej przemawiające do naszej wyobraźni to:

• Regulacja jakości powietrza (zatrzymywanie pyłów, pochłanianie zanieczyszczeń takich jak tlenki siarki i azotu, dwutlenek węgla, metale ciężkie)
• Wzbogacanie powietrza i gleby w wilgoć
• Wymiana powietrza (wzbogacanie ruchów konwekcyjnych poziomych i pionowych)
• Ochrona przed wiatrem (zależy od szerokości i wysokości pasa zieleni oraz jego odległości od osłanianego obiektu)
• Tworzenie „wysp chłodu i wilgoci”, co ma szczególne znaczenie podczas upalnego, suchego lata
• Regulowanie stopnia zacienienia ( różny stopień pochłaniania promieniowania słonecznego przez różne gatunki o różnych porach roku)
• Ograniczanie hałasu
• Wydzielanie substancji antybiotycznych (tzw. fitoncydów), które posiadają właściwości bakterio-, grzybo- i pierwotniakobójcze
• „Pole biologiczne” (korzystnie działające ładunki elektryczne emitowane przez zbiorowiska zieleni, dodatnio wpływające na zdrowie człowieka)
• Korzyści biznesowe (np. wzrost sprzedaży w dzielnicach handlowych i mieszkaniowych, w których rosną drzewa)
• Wpływ na estetykę przestrzeni (maskowanie elementów nieestetycznych, podkreślanie piękna założeń architektonicznych).

Temat usług ekosystemowych i ich ogromnego znaczenia dla warunków i kosztów naszego życia jest jeszcze mało znany społeczeństwu dlatego Samorząd Województwa Podkarpackiego wspólnie z Miastem Rzeszów zaplanował akcję edukacyjną mającą na celu pokazanie i uświadomienie mieszkańcom Rzeszowa ogromnego znaczenia i wartości drzew miejskich. W ramach tej akcji sporządzono OPRACOWANIE wyceniające usługi ekosystemowe świadczone w określonej jednostce czasu przez wybranych 10 drzew w mieście Rzeszowie. Informacje o usługach ekosystemowych świadczonych przez konkretne drzewo przedstawiono i wartości części z tych usług przedstawiono na tablicach informacyjnych umieszczonych w pobliżu tych drzew.

Wycenie monetarnej poddano część usług, dla których istnieją wiarygodne metodyki ich wyceny.