Serwis Samorządu Województwa Podkarpackiego

 Autor tekstu: Monika Konpka

Biuro Prasowe UMWP

Autor zdjęć: archiwum UMWP

Województwo podkarpackie ma już całość środków, a dokładnie ponad 100 mln złotych, na realizację ważnego projektu - "Podkarpackie – żyj i oddychaj”, który ma na celu poprawę jakości powietrza na Podkarpaciu. Montaż finansowy udało się stworzyć dzięki środkom pozyskanym z zewnętrznych funduszy - z unijnego programu LIFE oraz z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

To zaledwie preludium do gigantycznych inwestycji w ochronę naszego środowiska, naktóre z regionalnego programu Fundusze Europejskie dla Podkarpacia, chcemy przeznaczyć w formie dotacji prawie 700 mln złotych. Będą to pieniądze na działania zzakresu poprawy efektywności energetycznej budynków i jakości powietrza oraz naodnawialne źródła energii -  mówi marszałek Władysław Ortyl.

Na realizację projektu „Podkarpackie – żyj i oddychaj” została właśnie podpisana druga umowa dotycząca jego finansowania. Chodzi o kwotę ponad 38 mln złotych, które na ten cel samorząd województwa otrzymał z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wcześniej, pod koniec 2023 roku została podpisana umowa z Komisją Europejską na wsparcie z unijnego Programu LIFE w wysokości prawie 66 mln złotych.

Mamy zatem całość środków, olbrzymią kwotę ponad 100 mln złotych, która w całości zostanie wykorzystana na realizację naszego autorskiego projektu „Podkarpackie – żyj ioddychaj”. A jego głównym celem jest poprawa jakości powietrza na Podkarpaciu – mówi marszałek Władysław Ortyl.

Projekt, który jest realizowany przez Departament Ochrony Środowiska UMWP w latach 2024-2033, ma na celu wdrożenie kompleksowego programu ochrony powietrza, poprzez usunięcie lokalnych barier, wprowadzenie dobrych praktyk i mobilizację środków publicznych oraz prywatnych. Obejmie on wiele gmin i miast województwa podkarpackiego. Łącznie bierze w nim udział 61 gmin, a w całym projekcie uczestniczyć będzie 66 partnerów.Oprócz samorządów są to również organizacje i instytucje, takie jak np. Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego.Już niebawem Zarząd Województwa Podkarpackiego podpiszeumowy zpartnerami projektu. 

W ramach projektu planowane jest: fachowe doradztwo, a także dostarczenie wiedzy eksperckiej i wsparcia dla mieszkańców w zakresie wyboru źródeł dofinansowania, składania wniosków o dotację i ich rozliczeń. Doradcy zatrudnieni w ramach projektu będą oferować również pomoc techniczną w wyborze odpowiednich źródeł ogrzewania, termomodernizacji oraz odnawialnych źródeł energii.

W ramach projektu będziemy prowadzić zarówno szeroko pojętą edukację, skierowaną do samorządów, jak i bezpośrednio do mieszkańców regionu, a także konkretną, fachową pomoc. Dedykowani doradcy będą np. podpowiadać, gdzie można zdobyć dofinansowanie na odnawialne źródła energii, czy termomodernizację, pomogą równieżnapisać i złożyć wniosek, aby takie dofinansowanie otrzymać, a potem je rozliczyć. Będzie to bardzo konkretne iwymierne wsparcie, gdyż wiele osób nie ma w tym zakresie niezbędnej wiedzy i nie wie jak to zrobić   – tłumaczy Andrzej Kulig, dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska UMWP.

Dodatkowo, projekt zakłada stworzenie zintegrowanego systemu zarządzania energią napoziomie gminy, co ma przyczynić się do odpowiedzialnego zaopatrzenia mieszkańców w energię cieplną i elektryczną. Inicjatywa ma wpłynąć także na poprawę planowania przestrzennego województwa, szczególnie w zakresie zarządzania energią,w tym magazynowania energii np. poprzez wykorzystanie potencjału wód opadowych. W tymobszarze przeprowadzony zostanie program pilotażowy, w którym wezmą udział miasta:Dębica, Mielec, Rzeszów, Krosno oraz gmina miejsko-wiejska Zagórz.

„Podkarpackie – żyj i oddychaj” to projekt tzw. miękki, będący wstępem do naszych dalszych działań w zakresie ochrony środowiska, które będą mieć charakter bardziej inwestycyjny, arealizowane będą dzięki środkom unijnym w ramach naszego programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Podkarpacia – mówi marszałek Władysław Ortyl.

W ramach FEP przewidziana jest duża pula środków –ok. 60 mln złotych – o które będą mogły ubiegać się gminy, powiaty oraz związki międzygminne biorące udział w Programie STOP SMOG, z przeznaczeniemich nawkład własny w tym programie. Obecnie jest on na poziomie 30% (po zmianie regulaminu programu planowane jest 10%). Program STOP SMOG skierowany jest przede wszystkim do gmin, na obszarze których obowiązuje tzw. uchwała antysmogowa, a jego celem jest wymiana lub likwidacja wysokoemisyjnych źródeł ciepła, czyli tak zwanych „kopciuchów” na niskoemisyjne, termomodernizacja jednorodzinnych budynków mieszkalnych, podłączenie do sieci ciepłowniczej lub gazowejczy zapewnienie budynkom dostępu do energii z instalacji OZE. Odbiorcami programu są najmniej zamożne gospodarstwa domowe.

Łącznie na dotacje w zakresie poprawy efektywności energetycznej budynków oraz jakości powietrza mamy w naszym programie Fundusze Europejskie dla Podkarpacia prawie 300 mln złotych. To właśnie w ramach tych środków samorządy będą mogły się starać o dotacje na wkład własny do programu STOP SMOG. Kolejna duża pula – ok. 380 mln złotych – w ramach FEP-u zostanie skierowana – również w formie dotacji - na działania z zakresuodnawialnych źródeł energii (OZE). Mamy więc ogromne środki unijne na ochronęśrodowiska, a żeby je dobrze i sprawnie wykorzystać, rozpoczynamy od projektu„Podkarpackie – żyj i oddychaj”, który znacząco ułatwi ich wdrażanie – mówi marszałek Władysław Ortyl.