Samorząd Województwa Podkarpackiego

Autor tekstu: Krzysztof Witek

Autor zdjęć: Paweł Podgórski

Biuro Prasowe UMWP

Na Podkarpaciu obchody 43. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce rozpoczęła msza święta w intencji Ojczyzny, ofiar stanu wojennego i represjonowanych, która odbyła się w rzeszowskiej Farze. Po nabożeństwie pod krzyżem misyjnym złożono wieńce i kwiaty oraz zapalono znicze. Organizatorem obchodów rocznicowych był Region Rzeszowski NSZZ „Solidarność”. Samorząd województwa podkarpackiego reprezentował wicemarszałek dr inż. Karol Ożóg.

Uczestnikami uroczystości byli m.in. poseł do Parlamentu Europejskiego Bogdan Rzońca, parlamentarzyści Ewa Leniart i Marcin Warchoł, działacze NSZZ „Solidarność” Regionu Rzeszowskiego wraz z przewodniczącym Romanem Jakimem, samorządowcy, przedstawiciele jednostek oświatowych oraz mieszkańcy Rzeszowa i okolic.

W niedzielę, 13 grudnia 1981 roku, gen. Wojciech Jaruzelski w telewizyjnym wystąpieniu poinformował o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu, na mocy dekretu Rady Państwa, stanu wojennego na terenie całego kraju.

Władze wydały szereg rozporządzeń i zarządzeń ograniczających na czas jego trwania prawa i wolności obywatelskie. Siłowo zdławiono niezależny ruch społeczny, który powstał w sierpniu 1980 r., a następnie pod postacią Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” przyciągał coraz szersze kręgi społeczeństwa oczekujące zmian w sposobie sprawowania władzy oraz w stosunku rządzących do obywateli.

W trakcie trwania stanu wojennego osoby związane z opozycją mogły zostać internowane na podstawie decyzji komendantów wojewódzkich Milicji Obywatelskiej. Internowano około 10 tysięcy osób. Zakazano zwoływania i odbywania zgromadzeń, pochodów i manifestacji, a także imprez artystycznych, rozrywkowych i sportowych bez zezwolenia władz. Zawieszono prawo pracowników do strajków i akcji protestacyjnych. Zaostrzono cenzurę, zakazując rozpowszechniania wydawnictw, publikacji i informacji, publicznego wykonywania utworów artystycznych oraz użytkowania urządzeń poligraficznych bez zgody władz.

Liczbę wszystkich ofiar śmiertelnych stanu wojennego szacuje się na około 50 osób, jednak jego koszty społeczne były znacznie większe. Zaliczyć do nich należy represje, zwolnienia z pracy, zakaz wykonywania zawodu, a także zmuszanie do emigracji. Pogłębił się kryzys gospodarczy, przejawiający się m.in. trudnościami z zaopatrzeniem w artykuły codziennego użytku. Stan wojenny zawieszono z końcem 1982 r., a formalnie zniesiono 22 lipca 1983 roku.

Galeria zdjęć:

Pełna galeria zdjęć: Podkarpacie pamięta – obchody 43. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego