Samorząd Województwa Podkarpackiego

 

---

Instrukcja zapobiegania i przeciwdziałania potencjalnym zjawiskom korupcyjnym, nadużyciom finansowym w szczególności w ramach projektów realizowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 - 2020 w Departamencie Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie

§1

Instrukcja została opracowana w celu zwiększenia świadomości ryzyka wystąpienia nadużyć finansowych w projektach wykorzystujących środki unijne w ramach POIiŚ przez Województwo Podkarpackie (WP) i wskazania jakie działania należy podjąć w stosunku do identyfikowanych przypadków nadużyć finansowych oraz korupcyjnych.

Przepisy obowiązujące w perspektywie finansowej na lata 2014 -2020 zobowiązują wszystkie państwa członkowskie do opracowania metod do zwalczania nadużyć finansowych na wszystkich poziomach aplikowania pieniędzy pochodzących z dofinansowania UE.

Województwo Podkarpackie (WP) otrzymując w ramach dofinansowania środki publiczne ma obowiązek zachować wysokie standardy podczas ich wydatkowania. Przy wydatkowaniu środków publicznych należy pamiętać, że wystąpienie „nadużycia finansowego”, które w potocznym rozumieniu służy do opisu różnych czynów zabronionych (np. kradzież, korupcja, przywłaszczenie, łapówkarstwo, fałszerstwo, wprowadzanie w błąd, zmowa, „pranie brudnych pieniędzy”, zatajanie istotnych faktów), może za sobą pociągać nie tylko skutki finansowe, ale również może przyczynić się do utraty reputacji przez instytucję realizującą Program oraz WP.

Instrukcja zawiera podstawowe informacje w zakresie przeciwdziałania nadużyciom finansowym oraz obowiązki WP w tym zakresie, wynikające z przepisów prawa oraz umowy o dofinansowanie.

§2

I. Na potrzeby niniejszej Instrukcji przyjmuje się następujące definicje i skróty

A. ABW - Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
B. Beneficjent – na potrzeby Instrukcji, ilekroć jest mowa o beneficjencie, należy przez to rozumieć wskazanych w umowie o dofinansowanie projektu partnera podmiot upoważniony do ponoszenia wydatków lub beneficjenta, jako stronę umowy o dofinansowanie.
C. CBA - Centralne Biuro Antykorupcyjne,
D. Instytucje w systemie realizacji POIiŚ:

1. IP – Instytucja Pośrednicząca w POIiŚ 2014-2020,

2. IW – Instytucja Wdrażająca w POIiŚ 2014-2020,

3. IZ POIiŚ - Instytucja Zarządzająca POIiŚ 2014-2020,

E. ID – indywidualny numer przypisany do pracownika Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego,
F. IK – Inżynier Kontraktu,
G.Kk – Kodeks karny,
H. Kpk – Kodeks postępowania karnego,
I. Nadużycie finansowe – jakiekolwiek umyślne działanie lub zaniechanie naruszające interesy finansowe UE. Często wiąże się z wprowadzeniem w błąd dla osobistych korzyści, zapewnienia korzyści powiązanej osobie lub stronie trzeciej, czy też w celu narażenia kogoś na stratę. Powszechnie do nadużyć finansowych zalicza się kradzież, korupcję, sprzeniewierzenie środków publicznych, łapówkarstwo, fałszerstwo, wprowadzanie w błąd, zmowę, pranie pieniędzy i ukrywanie istotnych faktów. Podstawowym czynnikiem odróżniającym nadużycie finansowe od nieprawidłowości jest już sam zamiar osiągnięcia korzyści,
J. Nieprawidłowość – naruszenie obowiązujących reguł postępowania, działanie wbrew nakazom lub zakazom przewidzianym w przepisach prawa. Aby mówić o wystąpieniu nieprawidłowości, naruszenie musi jednak wynikać z działania lub zaniechania podmiotu zaangażowanego we wdrażanie funduszy. Jednocześnie naruszenie musiałoby się wiązać z jakąś szkodą, choćby potencjalną, dla budżetu UE. Nieprawidłowość może powodować różnorakie skutki: obowiązek odzyskania przez państwo kwot nienależnie wydatkowanych przez beneficjenta lub może prowadzić do nałożenia sankcji.|
K. OLAF - Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych,
L. Podejrzenie nadużycia finansowego - nieprawidłowość, która prowadzi do wszczęcia postępowania administracyjnego lub sądowego na poziomie krajowym w celu stwierdzenia zamierzonego działania, w szczególności nadużycia finansowego,
M. POIiŚ – Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020,
N. Rozporządzenie ogólne - przepisy regulujące zasady wdrażania programów operacyjnych w okresie programowania 2014-2020,
O. UOKIK - Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
P. UZP - Urząd Zamówień Publicznych,

II. Na potrzeby niniejszej Instrukcji przyjmuje się definicję korupcji wyrażoną w treści art. 1 ust. 3a Ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 1900). Jako zjawiska korupcyjne kwalifikuje się w szczególności następujące zachowania i postępowania:

A. przekupstwo - wręczanie dóbr materialnych, środków finansowych lub innych nienależnych korzyści, w zamian za uzyskanie określonych korzyści,
B. sprzedajność - przyjmowanie dóbr materialnych, środków finansowych lub innych nienależnych korzyści, w zamian za udzielanie nienależnych korzyści,
C. protekcja, nepotyzm (faworyzowanie oparte na pokrewieństwie), kumoterstwo, (faworyzowanie oparte na nieformalnych powiązaniach),
D. kupczenie wpływami - wpływanie na proces kształtowania prawa i polityki oraz na decyzje określonego szczebla zarządzania dla uzyskania nienależnych korzyści,
E. nadużywanie władzy lub stanowiska służbowego,
F. bezprawne wykorzystywanie informacji służbowych, w celu uzyskania korzyści majątkowych,
G. stosowanie represji wobec osób, które w interesie publicznym informują o niewłaściwym postępowaniu pracowników Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego,
H. zaniechanie czynności urzędniczych skutkujących uzyskaniem korzyści majątkowych.
 

§3

I. Najważniejszym elementem skutecznej strategii walki z nadużyciami finansowymi, korupcją jest promowanie w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego uczciwych, przejrzystych i klarownych zasad postępowania.
II. Kierownictwo Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego poprzez uczciwe postępowanie daje wzór pracownikom oraz jest zobligowane do egzekwowania odpowiednich zachowań wynikających z niniejszej instrukcji.
 

§4

I. Stanowisko szczególnie narażone na ryzyko korupcji to stanowisko pracy w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego, na którym zatrudniony pracownik, w związku z wykonywanymi czynnościami, może być narażony na ryzyko wystąpienia zachowań korupcyjnych.
II. W Departamencie Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego do stanowisk, na których pracownicy są szczególnie narażeni na ryzyko korupcji, zostają zaliczone stanowiska pracy związane z:

A. tworzeniem dokumentacji przetargowych,
B. realizacją umów projektowych,
C. dokonywaniem czynności kontrolnych / odbiorczych,
D. weryfikacją płatności,
E. uczestniczeniem w pracach komisji konkursowych,
F. stanowiska kierownicze (kierownicy oddziałów, kierownicy projektów),
G. stanowisko Dyrektora i jego Zastępcy. 

§5

Na stanowiskach szczególnie narażonych na ryzyko korupcji obowiązują następujące formy zabezpieczenia:

I. Mechanizmy zabezpieczające wynikające z systemu wdrażania realizowanych umów,
II. Mechanizmy zabezpieczające wynikające z przepisów ogólnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie, do których zaliczamy:
A. Zarządzenie Marszałka Województwa Podkarpackiego w sprawie systemu kontroli zarządczej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie i wojewódzkich jednostkach organizacyjnych,
B. Zarządzenie Marszałka Województwa Podkarpackiego w sprawie ustalenia zasad załatwiania skarg i wniosków w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie,
B. Zarządzenie Marszałka Województwa Podkarpackiego w sprawie wprowadzenia w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie Kodeksu Etyki Pracowników Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie,
D. Zarządzenie Marszałka Województwa Podkarpackiego w sprawie wprowadzenia Wewnętrznej Polityki Antymobbingowej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie,
E. Zarządzenie Marszałka Województwa Podkarpackiego w sprawie zatwierdzenia Instrukcji określającej sposób i tryb przetwarzania informacji niejawnych o klauzuli "poufne" w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie,
F. Zarządzenie Marszałka Województwa Podkarpackiego w sprawie przeprowadzenia kontroli wewnętrznej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie,
G. Zarządzenie Marszałka Województwa Podkarpackiego w sprawie ustalania zasad przygotowania i prowadzenia postępowań o udzielenie zamówień publicznych w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie oraz ustalenia Regulaminu pracy Komisji do przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
H. Zarządzenie Marszałka Województwa Podkarpackiego w sprawie powołania Koordynatora do spraw równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji oraz wielu innych zarządzeniach regulujących ład organizacyjny w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie,
I. Zarządzenie Marszałka Województwa Podkarpackiego w sprawie wyznaczenia koordynatora ds. zgłoszeń naruszenia prawa w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie,
J. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23.10.2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii i możliwość zgłoszenia naruszenia prawa przez tzw. sygnalistów poprzez stronę Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego - linki:

1. Zgłoszenie naruszenia prawa - Sygnalista
2. Infrastruktura kolejowa

§6

Mechanizmami kontrolnymi zabezpieczającymi dla Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego są:

I. rozdzielność funkcji wdrożeniowych od funkcji przetargowych, płatniczych; czynności kontrolnych oraz nadzorczych. Rozdzielność ta została zabezpieczona poprzez wyznaczanie w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego departamentów /oddziałów/ pracowników oraz instytucji zewnętrznych do wykonywania czynności w procesie pozyskiwania pomocy UE w taki sposób, aby czynności na poszczególnych etapach procesu wykonywały inne osoby. W konsekwencji tej rozdzielności, zachodzące procesy są weryfikowane na różnych etapach realizacji przez innych pracowników, tj.:

A. pracowników tworzących, weryfikujących i korygujący dokumentacje SIWZ na etapie jej tworzenia i korekt na etapie przetargu,
B. pracowników weryfikujących dokumentację do wniosków o dofinasowanie UE,
C. pracownika weryfikującego wniosek o płatność - na etapie oceny wniosku o płatność,
D. pracownika weryfikującego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego — przed etapem oceny wniosku o płatność/na etapie oceny wniosku o płatność,
E. pracowników wykonujących czynności - na etapie kontroli projektu,
F. pracowników wykonujących czynności kontrolne w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego.

II. czynności związane z kontrolą na miejscu i wizytą w miejscu przeprowadzane są przez pracowników, którzy nie brali udziału we wcześniejszych etapach oceny wniosków,
III. wyraźne rozdzielenie kompetencji i odpowiedzialności na poszczególnych szczeblach struktury organizacyjnej i stanowiskach pracy (zakresy czynności),
IV. pełne zastosowanie w praktyce rozdzielności funkcji wdrożeniowych, płatniczych i kontrolnych,
V. uczestnictwo w szkoleniach pracowników biorących udział w procesach związanych z realizacją projektów z zakresu przeciwdziałania korupcji.
 

§7

Mechanizmami kontrolnymi wynikającymi z przepisów ogólnych Urzędu Marszałkowskiego są:

I. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie wykonuje zadania pod kierownictwem Marszałka Województwa a Departament Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego jest komórką organizacyjną Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego.
II. Pracą Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego kieruje Dyrektor przy pomocy Zastępcy. Dyrektor Departamentu sprawuje ogólny nadzór nad całością pracy Departamentu i wraz z jego Zastępcą sprawuje nadzór nad komórkami organizacyjnymi Departamentu zgodnie z zakresami obowiązków.
III. Każdym z oddziałów kieruje Kierownik Oddziału lub osoba p.o. Kierownika, który nadzoruje bezpośrednio pracę podległych pracowników.
IV. Każdy szczebel zarządzania ma przypisany w zakresach czynności i odpowiedzialności nadzór nad podległymi pracownikami.
V. Dla potrzeb realizowanych projektów Zarząd Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie na czas realizacji uchwałą powołuje kierownika kontraktu tzw. Kierownika Projektu, który podlega bezpośrednio Dyrektorowi Departamentu.
VI. Działania poszczególnych komórek organizacyjnych mogą być przedmiotem audytu wewnętrznego prowadzonego przez Biuro Audytu Wewnętrznego.
VII. W przypadku projektów złożonych Województwo Podkarpackie wyłania w ramach przetargu nieograniczonego IK, który zobligowany jest w ramach wynikających z umowy świadczyć usługi wsparcia przy realizacji projektu.
VIII. Ponadto Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie może podlegać kontrolom organów właściwych do dokonywania kontroli w jednostkach organizacyjnych samorządu terytorialnego:

A. kontrola PZP,
B. kontrole NIK,
C. kontrole IZ,
D. monitorowanie i kontrolowanie projektów przez IK, ABW, CBA,
E. kontrole Centrum Unijnych Projektów Transportowych.

§8

I. Specjalnymi formami nadzoru służącymi przeciwdziałaniu występowaniu zjawisk korupcyjnych są następujące obowiązki:

A. wszyscy pracownicy departamentu obowiązani są do poinformowania bezpośredniego przełożonego o okolicznościach mogących mieć wpływ na bezstronne wykonywanie przez nich obowiązków służbowych,
B. kierownicy komórek organizacyjnych są zobowiązani do systematycznego monitoringu pracy podległych pracowników i bieżącego informowania przełożonych o każdym podejrzeniu nieprawidłowości,
C. Dyrektor Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego i jego Zastępca mogą dokonywać wyrywkowej kontroli dokumentacji o przyznanie pomocy i wniosków o płatność ocenianych przez podległych pracowników, dokumentacji projektowej.
D. W celu optymalizacji procesu wdrażania projektów powoływane są przez Zarząd Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie zespoły pracownicze z podziałem kompetycji przy ich realizacji.

II. W przypadku powzięcia informacji o wystąpieniu zachowań korupcyjnych pracownicy Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego mają obowiązek zabezpieczenia ewentualnych dowodów oraz powiadomienia bezpośredniego przełożonego na piśmie. Jeżeli zgłoszenie dotyczy bezpośredniego przełożonego należy je złożyć przełożonemu wyższego stopnia.
III. W toku przekazywania informacji o wystąpieniu korupcji, niezbędne jest zachowanie poufności informacji, zarówno w odniesieniu do osób informujących o wystąpieniu korupcji, jak i osób, których informacja dotyczy.
IV. Kierownicy Oddziałów lub osoby p.o. Kierownika zobowiązani są do:

A. zwracania szczególnej uwagi na sposób obsługi beneficjentów i innych podmiotów współpracujących z Departamentem Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego przez pracowników oraz podejmowania bezzwłocznych i zdecydowanych działań zapobiegawczych w przypadkach mogących powodować uzasadnione B. wątpliwości wystąpienia nieprawidłowości w tym zakresie,
C. omawiania z pracownikami zagrożeń występowania zjawisk korupcyjnych
D. w Departamencie Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego i sposobów przeciwdziałania tym zjawiskom.
 

§9

I. W celu niedopuszczenia do występowania przypadków jednoczesnego świadczenia pracy w Departamencie Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego oraz na rzecz potencjalnych beneficjentów pracownicy biorący udział w realizacji projektu składają oświadczenie potwierdzające ich bezstronność (załącznik nr 1 do Instrukcji).
II. Pracownicy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego zaangażowani w realizację projektów z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020 mają dostęp do narzędzi pozwalających informować o potencjalnych nieprawidłowościach i nadużyciach Urzędu Marszałkowskiego
III. Województwa Podkarpackiego, beneficjata oraz instytucje zewnętrzne IZ POIiŚ, OLAF UE, ABW, CBA.
IV. Przy przekazywaniu ww. informacji w celu optymalizacji danych należy zachowywać tzw. regułę „siedmiu złotych pytań”:

A. co? (co się wydarzyło),
B. gdzie? (gdzie miało miejsce zdarzenie, gdzie nastąpił skutek),
C. kiedy? (kiedy doszło do zdarzenia / popełniono czyn),
D. w jaki sposób? (jakimi metodami posłużyła się osoba, która popełniła czyn),
E. dlaczego?,
F. jakimi środkami? (przy pomocy, jakich środków i narzędzi - ewentualnie przy pomocy, jakiej osoby popełniony został czyn),
G. kto? (określenie, kto jest sprawcą zdarzenia, a kto pokrzywdzonym).

V. Mechanizm umożliwiający zgłaszanie nieprawidłowości do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego poprzez strony internetowe:

A. Zgłoszenie naruszenia prawa - Sygnalista
B. Infrastruktura kolejowa

VI. Mechanizm umożliwiający zgłaszanie nieprawidłowości do IZ POIiŚ:

A. poprzez: adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. ;
B. specjalny formularz znajdujący się na stronie internetowej: pois.gov.pl/nieprawidlowosci;
C. Mechanizm umożliwiający zgłaszanie nieprawidłowości do UOKIK:
D. telefoniczny - należy zadzwonić pod numer telefonu: 22 55 60500;
E. napisać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.;
F. Mechanizm umożliwiający zgłaszanie nieprawidłowości do OLAF UE:

1. za pośrednictwem anonimowanego systemu zgłaszania nadużyć finansowych na stronie internetowej OLAF;
2. specjalny formularz znajdujący się na internetowej Komisji Europejskiej, który należy przesłać na adres wskazany na stronie adres email lub pocztą tradycyjną, kierując korespondencję na adres: European Commission, European Anti-Fraud Office (OLAF), 1049 Brussels, Belgium.
3. Mechanizm umożliwiający zgłaszanie nieprawidłowości do ABW, CBA:

a. zgodnie z instrukcjami na stronie internetowej pod adresem ABW:
b. zgodnie z instrukcjami na stronie internetowej pod adresem CBA; telefoniczny, należy zadzwonić pod numer telefonu: 800 808 808;
c. poprzez emalii: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.;

Ww. instytucje w swoich procedurach określają opis procedowania ze zgłoszeniami oraz sposób zapewnienia ochrony sygnalistom.

 

§10

I. W celu potwierdzenia informacji o uzasadnionym podejrzeniu wystąpienia zachowań korupcyjnych w Departamencie merytorycznym lub innych komórkach Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego oraz ewentualnego zabezpieczenia dowodów rzeczowych, Marszałek Województwa zleca przeprowadzenie kontroli:

A. w przypadku podejrzenia wystąpienia zachowań korupcyjnych wśród pracowników Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego - Dyrektorowi Departamentu,
B. w przypadku uzasadnionego podejrzenia wystąpienia zachowania korupcyjnego wśród kadry kierowniczej Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego (Dyrektor, z-ca Dyrektora) - Sekretarzowi Województwa Podkarpackiego - Dyrektorowi Departamentu Organizacyjno-Prawnego,

II. W przypadku potwierdzenia się informacji o uzasadnionym podejrzeniu wystąpienia zachowań korupcyjnych w Departamencie Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego, Marszałek Województwa kieruje sprawę do organów ścigania oraz podejmuje działania zmierzające do wyciągnięcia konsekwencji służbowych w stosunku do pracownika/ów, wobec których potwierdziły się zarzuty ich działalności korupcyjnej.
III. W celu wyeliminowania zjawisk, o których mowa w treści Instrukcji w toku przekazywania informacji o wystąpieniu korupcji w Departamencie, niezbędne jest zachowanie poufności informacji, zarówno w odniesieniu do osób informujących o wystąpieniu korupcji, nieprawidłowości lub nadużyć w wykorzystaniu środków unijnych w ramach POIiŚ, jak i osób podejrzanych. W tym celu pracownicy, którzy uzyskują informacje o możliwości wystąpienia zjawiska korupcji zobowiązani są do:

A. niezwłocznego przekazania informacji bezpośredniemu przełożonemu; jeżeli informacja dotyczy bezpośredniego przełożonego należy je przekazać przełożonemu wyższego stopnia według schematu:

1. pracownik - Kierownikowi lub Dyrektorowi Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego /z-cy Dyrektora; z-ca Dyrektora Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego - Dyrektorowi lub Sekretarzowi Województwa Podkarpackiego - Dyrektorowi Departamentu Organizacyjno-Prawnego; Dyrektor Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego – Sekretarzowi Województwa Podkarpackiego - Dyrektorowi Departamentu Organizacyjno-Prawnego,
2. pracownik – Dyrektorowi Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego, (w sprawie przeciw Kierownikowi) Kierownik - Sekretarzowi Województwa Podkarpackiego - Dyrektorowi Departamentu Organizacyjno-Prawnego, (w sprawie przeciw Dyrektorowi Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego/z-cy Dyrektora), z-ca Dyrektora Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego /Dyrektor Sekretarzowi Województwa Podkarpackiego - Dyrektorowi Departamentu Organizacyjno-Prawnego w sprawie przeciw Dyrektorowi/z-cy Dyrektora,

B. w razie konieczności niezwłocznego zabezpieczenia uzyskanych informacji/ujawnionych dowodów przed dostępem osób trzecich,
C. zachowania w tajemnicy wobec osób trzecich tożsamości (oraz wszelkich informacji mogących tę tożsamość wskazywać) osób zgłaszających zjawisko korupcji oraz osób, których podejrzenie dotyczy,
D. osoba przekazująca informację o możliwości wystąpienia zjawiska korupcji ma możliwość skorzystania z opisanych sposobów sygnalizowania w § 9.