Samorząd Województwa Podkarpackiego

Na mocy nowelizacji prawa ochrony zabytków wprowadzonej ustawą z 22 czerwca 2017r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz niektórych innych ustaw Generalny Konserwator Zabytków (GKZ) uzyskał nowe narzędzie do sprawowania spójnej polityki konserwatorskiej w skali kraju.

W ramach koordynowania działalności wojewódzkich konserwatorów zabytków GKZ może ustalać ogólne kierunki i wytyczne określające sposób ich postępowania, które prowadzą do ujednolicenia praktyki konserwatorskiej w skali kraju, na którą wpływ mają nie tylko państwowe służby konserwatorskie, ale również samorządy.

Część wytycznych tj. Wytyczne Generalnego Konserwatora Zabytków z 23 lipca 2021r. w sprawie rewitalizacji zabytkowych rynków oraz Wytyczne Generalnego Konserwatora Zabytków z 2 sierpnia 2019r. w sprawie rewitalizacji przestrzeni rynkowych oraz zieleni bezpośrednio dotyczy działań jednostek samorządu terytorialnego.

Wejście w życie ww. wytycznych powoduje, że wojewódzcy konserwatorzy zabytków nie będą pozwalać na realizację inwestycji zakładających wycinkę starodrzewia, usuwanie zieleni w celu utwardzenia betonem placów i innych przestrzeni publicznych na obszarach zabytkowych, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, iż funkcje reprezentacyjne rynków miejskich nie wykluczają drzew, zieleni i zachowania powierzchni biologicznie czynnej.  Promowanie przez samorządy dobrych praktyk w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym jest niezwykle istotne, zwłaszcza biorąc pod uwagę, iż proces betonowania rynków często mylnie utożsamiany jest z procesem rewitalizacji, która jest pojęciem szerszym i zgodnie z ustawą o rewitalizacji, stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.

Wytyczne Generalnego Konserwatora Zabytków z 2 sierpnia 2019r. w sprawie rewitalizacji przestrzeni rynkowych oraz zieleni: Standardy konserwatorskie - pkt. 11

Wytyczne Generalnego Konserwatora Zabytków z 23 lipca 2021r. w sprawie rewitalizacji zabytkowych rynków: Standardy konserwatorskie - pkt. 23

Ponadto polecamy artykuł pn. Rewitalizacja raz jeszcze, wyjaśniający znaczenie pojęcia rewitalizacja w kontekście betonozy i zawierający przykłady dobrych praktyk działań rewitalizacyjnych w polskich miastach.